روز جهانی اهدای خون امسال از سوی سازمان جهانی بهداشت با عنوان «خون سالم، نجات بخش زندگی» و با شعار «اهدا خون برای جهانی سالم تر» اطلاع رسانی شده است.
روز جهانی اهداکنندگان خون از سوی سازمان جهانی بهداشت با عنوان «خون
سالم، نجات بخش زندگی» و با شعار «اهدا خون برای جهانی سالم تر» به
سازمان‌های انتقال خون سراسر جهان اطلاع رسانی شده است.
سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد کرده است در کمپین مجازی و تولیدات فرهنگی
روز جهانی اهداکنندگان خون ۲۵ خرداد ماه امسال مصادف با ۱۴ ژوئن ۲۰۲۰
برجسته سازی نقش فرد اهداکننده بر بهبود سلامت دیگران در جامعه هدف قرار
گیرد.
روز (۱۴ ژوئن) هر سال به نام روز جهانی اهدای خون
(روز جهانی تقدیر از اهدا کنندگان خون) انتخاب شده‌است. در این روز از همت والا و فعالیت
انسان دوستانه تمام کسانی که در زمینه اهدا و انتقال خون و نجات جان انسانها تلاش
می‌کنند، قدردانی می‌شود.
نامگذاری روز جهانی اهدای خون
سازمان بهداشت جهانی،
جامعه بین المللی انتقال خون، انجمن بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر و اتحادیه بین
المللی سازمان های اهداکنندگان خون به اتفاق از سال 2004 میلادی ( 1383) ،14 ژوئن را
روز جهانی اهداکننده خون نامگذاری نمودند و از همه کشورها خواستند در این روز برای
بزرگداشت اهداکنندگان برنامه ریزی نمایند. انتخاب این روز به مناسبت تولد پروفسور لنداشتاینر
کاشف گروه های خون و برنده جایزه نوبل بود که طب انتقال خون پس از این کشف بزرگ پیشرفت
زیادی کرد.
- اهدای خون چیست ؟
اهدای خون هنگامی
رخ می‌دهد که یک فرد سالم به‌طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال
خون هدیه می‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به‌منظور
تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی
به افراد دیگر تزریق می‌شود. فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون نام
دارد.
در کشورهای توسعه
یافته و اکثر کشورهای در حال توسعه، بیشترین اهدا کنندگان خون را افراد داوطلبی تشکیل
می‌دهند که در قبال آن پولی دریافت نمی‌کنند. در کشورهای فقیرتر، افراد معمولاً خون
خود را برای انتقال به اعضای خانواده و یادوستان‌شان اهدا می‌کنند. بنابراین انگیزه‌های
مختلفی برای اهدا، شامل انجام عمل خیر، کمک به بهبود خویشاوندان، نیاز مالی و برای
استفاده خودِ فرد در آینده (اهدای اتولوگ) وجود دارد.
تاکنون هیچ گونه
جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است.
عدم وجود جایگزین
مناسب برای خون، محدود بودن مدت زمان نگهداری خون و فرآورده های خونی، همیشگی بودن
نیاز به خون و فرآورده های آن سبب شده تا اهدای خون از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار
شود.
-افراد نیازمند به خون و فرآورده های خونی
همه روزه، در سراسر
جهان بسیاری از افراد به خون و فرآورده های خونی نیاز پیدا می کنند، بطوریکه از هر
سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده های خونی پیدا
می کند. بارزترین مثال برای موقعیت هایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا می شود عبارت
است از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگی ها و اعمال
جراحی. همچنین خانم های باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسی که به
زردی دچار می شوند، از جمله دیگر نیازمندان به خون می باشند.
از طرفی بیماران
سرطانی که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف کنندگان خون و فرآورده
های آن هستند؛ و بسیاری از دیگر بیماران نیز ناگزیرند برای بهره مندی از یک زندگی نسبتاً
طبیعی برای تمامی عمر به شکل منظم خون یا فرآورده های خونی دریافت نمایند، مانند بیماران
تالاسمی و هموفیلی.
-فواید اهدای خون
مهمترین اثر اهدای
خون، نجات زندگی انسانها و آگاهی از سلامت جسمانی است. تحقیقات نشان داده اهدای مکرر
خون به میزان زیادی فرد را در برابر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی محافظت می کند،
همچنین اهدای خون نه تنها برای افراد سالم زیانی ندارد، بلکه موجب جلوگیری از ابتلای
آنها به بیماریها نیز می شود، ضمن اینکه سیستم خون سازی بدن به گونه ای است که با افزایش
جریان خون در بدن، طی مدت کوتاهی این مقدار خون اهدا شده را جایگزین می کند. در جریان
اهدای خون این پایش ها صورت می گیرد: ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن، نوع گروه خونی
و تشخیص کم خون.
- شرایط اهدای خون
-
سن: بین ۱۷ تا ۶۵ سال
- وزن: حداقل ۵۰ کیلوگرم
- دارا بودن شرایط مناسب جسمی و روحی
- دارا بودن فشارخون متعادل
- مبتلا نبودن به کم خونی
- نداشتن پیشینه هپاتیت ویروسی، برخی دیگر از بیماریهای
عفونی و بیماریهای مهم و جدی قلبی و ریوی
- نداشتن اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و الکلی
گذشت حداقل
۸ هفته از آخرین مرتبه اهدای خون
اهداف روز جهانی
اهداکنندگان خون ۲۰۲۰ عبارتند
از:
تجلیل و تشکر از
افرادی که به صورت داوطلبانه خون اهدا می‌کنند و تشویق سایرین برای اهدای خون و فرآورده‌های
خونی
تأکید بر لزوم اهدای
خون سالانه و دسترسی سریع و کافی خون سالم
توجه به مشارکت اهداکنندگان
به عنوان یک عامل مهم در بهبود سلامت جوامع
نشان دادن نیاز دسترسی
جهانی به انتقال خون سالم و نقش آن در ارائه خدمات درمانی مؤثر و دستیابی به هدف پوشش
همگانی سلامت
حمایت و پشتیبانی
در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی برای سرمایه گذاری، تقویت و حفظ برنامه‌های ملی انتقال
خون یکپارچه
تأمین خون، انجام شود و تحت نظارت ملی و چارچوب
قانونی باشد.
- غربالگری خون به
چه معناست؟
به توصیه‌ی سازمان
بهداشت جهانی، تمامی خون‌های اهدا شده، پیش از انتقال، باید بررسی و غربالگری شوند
تا شیوع عفونت‌های قابل انتقال از طریق انتقال خون، مانند HIV، هپاتیت B، هپاتیت C و سفلیس کاهش یابد.
-کرونا و اهدای خون
شیوع ویروس کرونا سبب شده تا بسیاری
از افراد از ترس ابتلاء به بیماری، مراجعه کمتری به مراکز انتقال خون
داشته باشند. در حالی که مراکز انتقال خون ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی
تاکید دارند کرونا یک بیماری تنفسی است و اهدای خون خطری را برای افراد
اهدا کننده نخواهد داشت.
